Wbrew powszechnej opinii, przemoc w rodzinie nie jest tylko problemem dzieci i młodzieży. Przemoc dorosłych dzieci wobec rodziców jest zjawiskiem mało nagłaśnianym, wręcz nieznanym. Przemoc ta może mieć różne formy – fizyczną, psychiczną, seksualną czy ekonomiczną. Ktoś zapyta: dlaczego tak się dzieje? Dlaczego dorosłe dzieci nie szanują i w tak brutalny sposób traktują własnych rodziców? W poniższym artykule spróbujemy wyjaśnić (nie usprawiedliwić, bo przemocy w rodzinie usprawiedliwiać nigdy nie będziemy) dlaczego dochodzi do przemocy dorosłych dzieci wobec rodziców.
Przemoc domowa wobec osób starszych w Polsce
Z badań wynika, że coraz częściej dochodzi do przypadków, kiedy to dorosłe dzieci są sprawcami przemocy wobec swoich rodziców. Według danych GUS w 2021 roku w Polsce przemocy domowej doświadczyło 7721 osób powyżej 50 roku życia, w tym aż 6313 kobiet i 1408 mężczyzn.
Rodzaje przemocy w rodzinie wobec osób starszych
Najczęstszym rodzajem przemocy wobec starszych rodziców to przemoc psychiczna i ekonomiczna, która może przybierać różne formy:
- izolowanie,
- zabieranie pieniędzy,
- wytykanie choroby i niepełnosprawności,
- szantażowanie, groźby, wyzwiska,
- ograniczanie swobody decyzji,
- straszenie oddaniem do domu opieki,
- wmawianie choroby psychicznej,
- wymuszanie zmian w testamencie,
- obciążanie zawyżonymi kosztami,
- skłanianie do darowizn,
- zaniedbywanie,
- niezapewnienie opieki medycznej,
- opuszczenie przez opiekunów, pozostawienie bez opieki.*
Przyczyny przemocy dorosłych dzieci wobec starszych rodziców – uzależnienia
Przyczyn przemocy wobec starszych jest wiele. Wśród czynników, które wywołują agresję u dorosłych dzieci skierowaną do swoich rodziców jest na pewno alkoholizm i inne uzależnienia od używek. Dzieje się tak, ponieważ osoba pod wpływem alkoholu, czy narkotyków nie kontroluje swojego zachowania i może stosować przemoc fizyczną lub psychiczną. Jest również drugi aspekt, o którym należy wspomnieć. Może również w tym przypadku dochodzić nie tylko do aktów przemocy fizycznej, ale również ekonomicznej. Osoba uzależniona będzie kradła pieniądze starszym rodzicom, bo będzie potrzebowała ich na tzw. drogie uzależnienia, typu hazard, zakupoholizm.
Przyczyny przemocy dorosłych dzieci wobec starszych rodziców – przemoc rodzi przemoc
Inną przyczyną, przez którą najczęściej dochodzi do przemocy dorosłych dzieci wobec starszych rodziców jest historia rodziny. W bardzo wielu przypadkach to właśnie dorosłe dziecko było w dzieciństwie bite, molestowane lub stosowano względem przemoc psychiczną. W takim wypadku dorosły odziedziczył wzorzec: można szybko i skutecznie egzekwować posłuszeństwo i rozwiązywać problemy przemocą. Ponadto dorosłe dzieci mogą się mścić na rodzicach, że stosowano wobec nich agresję, gdy byli dziećmi.
Skutki przemocy dorosłych dzieci wobec starszych rodziców
Skutków przemocy dorosłych dzieci wobec swoich rodziców jest wiele. Wśród najważniejszych wymieńmy:
- obrażenia fizyczne,
- depresja,
- zaburzenia psychiczne.
Nasuwa się pytanie: dlaczego starsi ludzie nie zawsze zgłoszą się po pomoc? Otóż bardzo często dominuje u takich osób poczucie wstydu i przekonanie, że im się należało. Ponadto ofiara jest silne, emocjonalnie związania ze sprawcą (własne dziecko). Może to być również strach, że po ujawnieniu postępowania sprawca będzie chciał się zemścić i agresja się spotęguje.
Jak reagować
Jeżeli jesteś ofiarą – nie bój się! Powiedz komuś, komu ufasz o tym, co się dzieje u was w domu, albo zadzwoń na policję. Ponadto poniżej zamieszczamy numer Fundacji Projekt Starsi, która pomaga ofiarom przemocy domowej.
Również po raz kolejny apelujemy – jeżeli jesteś świadkiem przemocy dorosłych dzieci wobec swoich rodziców – dzwoń na policję lub do ośrodka pomocy społecznej. Oni mają obowiązek interweniować w przypadku każdego rodzaju przemocy. Nie bądź obojętny na krzywdę innych.
Ważne numery telefonów
- Fundacja Projekt Starsi – 537 375 505.
- Policja – 997
*cyt. za https://pacjent.gov.pl/aktualnosc/reaguj-na-przemoc-wobec-osob-starszych